Khớp vai không chỉ là một trong các khớp lớn và phức tạp mà còn giữ vai trò quan trọng đối với khả năng vận động của cơ thể. Viêm quanh khớp vai là bệnh tổn thương phần mềm quanh khớp, chủ yếu là gân, túi thanh dịch, dây chằng, bao khớp. Bệnh lý này không bao gồm tổn thương đầu xương, sụn khớp và màng hoạt dịch như viêm khớp nhiễm khuẩn, viêm khớp dạng thấp… Khi khớp vai bị viêm, người bệnh không chỉ khó chịu mà khả năng vận động cũng bị hạn chế đáng kể.

Viêm quanh khớp vai là bệnh gì

Khớp vai được hình thành như một khớp hình cầu – ổ lồi, nơi xương cánh tay nối vào phần ổ lồi của xương bả vai thông qua một chất gọi là chóp xoay và bao bọc bởi một túi chất lỏng. Chóp xoay bao gồm ba cơ chính: cơ trên gai, cơ dưới gai và cơ tròn nhỏ. Các cơ này tương tác một cách chặt chẽ với nhau, tạo thành một mạng lưới gân bao quanh khớp vai, bám sâu vào trong cánh tay, giúp cánh tay thực hiện các chuyển động đa dạng như nâng lên, hạ xuống hoặc xoay vào trong, xoay ra ngoài một cách linh hoạt.

Giữa chóp xoay và khu vực dưới của xương bả vai tồn tại một túi chất lỏng được gọi là túi bao hoạt động, chức năng của nó là bảo vệ chóp xoay khỏi va chạm với khu vực dưới của xương bả vai khi cánh tay thực hiện các chuyển động. Khi chóp xoay bị tổn thương hoặc xảy ra chấn thương, túi bao hoạt động có thể trở nên viêm nhiễm, dẫn đến tình trạng bệnh viêm quanh khớp vai.

Nguyên nhân dễ mắc viêm quanh khớp vai

Nguyên nhân gây viêm quanh khớp vai rất đa dạng và có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau. Dưới đây là một tổng hợp về các nguyên nhân phổ biến và tiềm ẩn dẫn đến viêm quanh khớp vai:

• Lão hóa tự nhiên: Sự lão hóa tự nhiên của cơ thể thường là một nguyên nhân chính, thường xuất hiện ở người trung niên và người lớn tuổi (từ 50 tuổi trở lên). Quá trình này gây thoái hóa và suy giảm chất lỏng bao quanh khớp vai, dẫn đến viêm và đau.
• Chấn thương và hoạt động thể thao: Các chấn thương mạnh vào khu vực vai, thường xuyên tham gia các hoạt động thể thao như cầu lông, tennis, bóng rổ, và bóng chuyền có thể gây tổn thương các cơ và gân quanh khớp vai.
• Bệnh lý khớp và cơ: Một số bệnh lý như viêm gân, thoái hóa khớp, vôi hoá phần mềm, và các bệnh khớp khác có thể dẫn đến viêm quanh khớp vai.
• Thời tiết: Thời tiết lạnh và ẩm có thể làm tăng nguy cơ viêm quanh khớp vai và làm gia tăng triệu chứng đau.
• Yếu tố di truyền: Có một yếu tố di truyền trong việc mắc bệnh viêm quanh khớp vai. Nếu bạn có người thân trong gia đình mắc bệnh này, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng lên.
• Chấn thương do công việc: Những người có công việc đòi hỏi thường xuyên lặp lại các động tác đối với khớp vai và cánh tay, như vận động viên, tài xế đường dài và giáo viên, có nguy cơ cao hơn mắc bệnh viêm quanh khớp vai.
• Thói quen sinh hoạt: Thói quen xấu trong sinh hoạt như ngủ nghỉ không đúng tư thế, lười vận động, và tập luyện quá mức cũng có thể gia tăng nguy cơ mắc bệnh viêm quanh khớp vai.
• Khác: Bệnh viêm quanh khớp vai cũng có thể xuất hiện mà không rõ nguyên nhân cụ thể hoặc do một số yếu tố khác như khuân vác vật nặng, phẫu thuật khớp vai trước đây, hoặc sử dụng một số loại thuốc.

Triệu chứng

Bệnh viêm quanh khớp vai có ba tình trạng chính và triệu chứng của từng tình trạng này phụ thuộc vào tình trạng cụ thể mà người bệnh đang mắc phải.

Viêm quanh khớp vai đơn thuần: Tình trạng này thường xuất hiện ở người trên 50 tuổi do lão hóa tự nhiên hoặc chấn thương ở vai. Các triệu chứng bao gồm:

• Đau ở mỏm cùng vai, mặt trước và mặt ngoài vai.
• Đau tăng khi vận động tay ra ngoài, giơ tay lên trên hoặc gãi lưng.
• Đau khi nhấn vào các điểm ở mỏm cùng vai, mặt trước xương cánh tay, gân cơ nhị đầu trong rãnh cơ nhị đầu cánh tay.

Viêm quanh khớp vai thể đông cứng: Tình trạng này là thường gặp nhất và mô tả việc bao khớp vai trở nên dày hơn, cứng và hạn chế khả năng vận động của khớp vai. Nó bao gồm ba giai đoạn:

• Giai đoạn đóng băng (6 – 9 tháng): Đau ở khớp vai tăng lên vào ban đêm và khi vận động. Vai trở nên không linh hoạt.
• Giai đoạn đông cứng (4 – 12 tháng): Đau giảm nhưng tình trạng cứng ngày càng tồi tệ hơn. Cơ vai có thể bị teo nhẹ do thiếu vận động.
• Giai đoạn “tan băng” (6 tháng – 2 năm): Giai đoạn đông cứng dần kết thúc và vai trở nên linh hoạt trở lại.

Hội chứng vai – tay: Tình trạng này kết hợp viêm quanh khớp vai thể đông cứng giai đoạn 2 và rối loạn thần kinh vận mạch ở bàn tay, gây ra các vấn đề như:

• Khớp vai cứng và khó di chuyển.
• Rối loạn thần kinh vận mạch tại bàn tay với các triệu chứng như phù bàn tay, da bàn tay biến màu, đau nhức liên tục, móng tay giòn và dễ gãy.
• Teo cơ bàn tay và hạn chế vận động bàn tay và ngón tay.

Tóm lại, triệu chứng của bệnh viêm quanh khớp vai thay đổi theo từng tình trạng cụ thể và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Biến chứng

Sưng và viêm nhiễm: Vùng bị viêm quanh khớp vái có thể trở nên sưng to, nóng bức và đỏ. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm có thể lan rộng và gây ra nhiễm trùng trong vùng bị ảnh hưởng.

Hao mòn khớp vái và cơ bắp: Nếu không chữa trị, viêm quanh khớp vái có thể dẫn đến hao mòn của túi chất lỏng bao quanh khớp vái và cơ bắp xung quanh. Điều này có thể làm giảm sự ổn định và khả năng hoạt động của khớp vái và cánh tay.

Tổn thương dây chằng cơ và dây gân: Bệnh này có thể gây tổn thương cho các dây chằng cơ và dây gân gắn liền với khớp vái. Điều này có thể gây ra đau và hạn chế thêm về vận động và sức mạnh.

Điều trị viêm quanh khớp vai bằng vật lý trị liệu

Viêm quanh khớp vai là một tình trạng có thể gây ra sự hạn chế đáng kể trong khả năng vận động và gây đau đớn cho người bệnh. Vật lý trị liệu là một phần quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi cho những người mắc bệnh này. Dưới đây là một số phương pháp và kỹ thuật vật lý trị liệu thường được áp dụng:

• Điều trị cơ và các bài tập: Điều trị cơ bao gồm việc làm việc trên các cơ quanh khớp vai để làm giảm căng thẳng và tăng sự linh hoạt. Các bài tập vận động với máy tập phục hồi chức năng ở Remedy được thiết kế đặc biệt, hiện đại có thể giúp tăng sức mạnh và sự ổn định của khớp vai. Quá trình này phải được hướng dẫn và giám sát bởi chuyên gia vật lý trị liệu để đảm bảo hiệu quả và tránh làm tổn thương thêm.
• Từ rung nhiệt: Kỹ thuật từ rung nhiệt sử dụng sóng âm và nhiệt độ để làm giảm đau, giãn cơ, và tăng lưu thông máu tới khu vực viêm. Sự áp dụng cơ học này có thể giúp giảm triệu chứng đau và tăng tính linh hoạt của khớp vai.
• Điện xung đa năng 2 kênh: Điện xung là một phương pháp thường được sử dụng trong vật lý trị liệu. Thiết bị điện xung đa năng 2 kênh gửi các xung điện nhẹ vào khu vực viêm quanh khớp vai để làm giảm đau và giảm viêm. Nó cũng có thể được sử dụng để tăng cường cơ bắp và giữ liệu pháp.

Những phương pháp và kỹ thuật vật lý trị liệu này cùng với sự hướng dẫn và giám sát từ chuyên gia vật lý trị liệu của Remedy có thể giúp người bệnh viêm quanh khớp vai giảm triệu chứng đau và cải thiện khả năng vận động.