1. Các loại bài tập với dụng cụ

Bài tập có thể bao gồm các kỹ thuật để cải thiện chuyển động, sức mạnh, sức bền, tư thế, thăng bằng và phối hợp. Đây là một kỹ thuật cốt lõi của vật lý trị liệu và khác biệt với các hình thức thư giãn hoặc tập thể dục thông thường khác vì được chuyên gia chỉ định dựa trên kiến thức chuyên sâu về chức năng cơ thể. Một số bài tập và dụng cụ điển hình bao gồm:

• Tập với thanh song song, thang tường, thang bộ
• Tập trên thảm
• Rèn luyện thăng bằng, tư thế, khả năng vận động và dáng đi
• Tập với con lăn xốp, dây kháng lực, bóng trị liệu, tạ
• Tập với máy đi bộ, xe đạp hoặc xe đạp thân trên
• Tập trên tấm thăng bằng và đung đưa
• Tập với khăn và dây đai

2. Bài tập cho bệnh nhân sau đột quỵ

Tập vận động với dụng cụ giúp bệnh nhân đột quỵ phục hồi chức năng vận động, cải thiện lực cơ và tăng cường lưu thông máu. Ngoài ra, biện pháp này còn hiệu quả trong việc khôi phục khả năng giữ thăng bằng, di chuyển và ngôn ngữ, giúp bệnh nhân có thể tự thực hiện các hoạt động sinh hoạt hằng ngày.

Đặc biệt, đối với bệnh nhân bị liệt nửa người do đột quỵ, việc chăm sóc đúng cách không chỉ giúp bệnh nhân sớm hòa nhập xã hội mà còn hạn chế được những biến chứng nguy hiểm khác như: viêm loét da do nằm lâu, viêm phổi, trầm cảm… Thời gian tập luyện để phục hồi tốt nhất là trong năm đầu tiên. Bệnh nhân nên được luyện tập dần từng động tác, từ đơn giản đến phức tạp, tăng dần theo khả năng hồi phục của bệnh nhân.

• Tập lăn nghiêng sang 2 bên
• Tập vận động cánh tay ở tư thế nằm
• Tập dồn trọng lượng lên chân liệt
• Tập gấp, duỗi khớp háng và khớp gối bên liệt
• Tập ngón tay và bàn tay
• Tập đạp xe
• Tập đứng dậy từ tư thế ngồi
• Tập di chuyển từ giường sang ghế, xe lăn và ngược lại
• Tập đi với thanh song song
• Tập đi với máy đi bộ có hệ thống nâng giảm trọng

Người thân trong gia đình nên thường xuyên động viên người bệnh vì quá trình phục hồi cần kiên trì và tập luyện thường xuyên. Đồng thời cũng cần có sự hướng dẫn của bác sĩ giàu chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị vật lý trị liệu giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và đảm bảo an toàn cho quá trình tập luyện.

3. Bài tập cho bệnh nhân sau phẫu thuật

Thông thường, sau phẫu thuật, nhiều người đều nghĩ phải nằm yên, tịnh dưỡng cho đến khi bình phục hoàn toàn thì mới nên vận động. Tuy nhiên, nhiều kết quả nghiên cứu đã cho thấy tập vật lý trị liệu sau phẫu thuật có thể cải thiện kết quả điều trị rõ rệt và rút ngắn đáng kể thời gian phục hồi sau phẫu thuật. Những lợi ích của tập vật lý trị liệu bao gồm:

• Tăng cường chuyển hoá, tăng tuần hoàn máu.
• Hỗ trợ tiến trình lành vết mổ, nhanh phục hồi, lấy lại sức khỏe ban đầu.
• Tránh những biến chứng có thể xảy ra như hạn chế tầm vận động khớp, loét do nằm lâu, dính ruột, tắc ruột sau mổ…
• Ngăn ngừa sự kết dính của các mô, tổ chức, cơ quan xung quanh và tại vùng phẫu thuật sau mổ, ngăn ngừa biến dạng cột sống.
• Duy trì tầm vận động khớp; ngăn ngừa teo cơ và yếu cơ.

Những bệnh nhân sau phẫu thuật cần điều trị phục hồi chức năng:

• Phẫu thuật thay khớp
• Phẫu thuật nối gân
• Phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước, sau
• Phẫu thuật nối, kết xương
• Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm
• Phẫu thuật ổ bụng…

Dựa vào tiến trình phục hồi tại vùng phẫu thuật mà bác sĩ vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn phương pháp và liệu lượng thực hiện phù hợp. Bài tập không chỉ tập trung vào bộ phận phẫu thuật mà còn hỗ trợ tăng cường các bộ phận liên quan nhằm hạn chế nguy cơ biến chứng, tái phát của bệnh.